PARIS JUDGEMENT

Şarap yazarı ve danışmanı Steven Spurrier, 1964'te Londra'da şarap ticaretine atılıyor ve daha sonra Paris'e taşınarak 1971’de bir şarap dükkanı satın alır. 1973’te Fransa'nın ilk özel şarap okulu L'Académie du Vin'i açan Sprurrier, Kaliforniya şarabının statüsünü beklenmedik bir şekilde yükselten ve Yeni Dünya’da şarap üretiminin genişlemesini teşvik eden 1976 Paris Şarap Tadımının da mimarıdır.

1971’de Paris’te şarap mağazası açan Steven Spurrier, Jon Winroth ve Patricia Gallagher ortaklığı ile Paris’te yaşayan İngiliz ve Amerikalılara, kendi dillerinde şarap eğitimleri vermek amacıyla 1973 yılında “L’Académie du Vin” kurumunun kapılarını açmıştır. 1976 Şarap Tadımına giden yolda mağazanın ve akademinin çok önemli etkileri olmuştur.

L’Académie du Vin’in yöneticisi Patricia Gallagher bunları hem kişisel hem mesleki sebepler olarak tanımlıyor. Mesleki sebeplerinden bazıları, Amerika’nın bağımsızlık günü olan 4 Temmuz'da öğrencilere Kaliforniya’dan Chardonnay ve Cabernet Sauvignon üzümü örnekleri tattırmak istemesi ancak Paris’teki düşük kaliteli Kaliforniya şarabı örnekleriyle bu amaca ulaşamamasıydı. Şarap dükkanı ve okul, Paris’in merkezindeydi ve İngilizce konuşuluyordu. Bu da Kaliforniya'lı şarap yazarlarının ve yanında şaraplarıyla gelen üreticilerin sık sık burayı ziyaret etmesini beraberinde getirmişti.

İngilizlerin Amerika’nın bağımsızlığını kutlamaması ve Patricia Gallagher’ın Bağımsızlık Beyannamesi'nin imzalandığı yere oldukça yakın bir şehirde doğmuş olması, Amerika’nın bağımsızlığının 200. yılına özel bir tadım fikrini doğurmuştur. Asıl başlangıç noktası ise; Patricia Gallagher’ın 1975 Eylül’ünde gerçekleştirdiği Kaliforniya tatilidir. Bu ziyareti esnasında Napa Vadisi'ni de ziyaret eder. Yemek eleştirmeni Robert Finigan ile birlikte Ridge, Heitz, Montelena, Mayacamus, Stag’s Leap şaraphanelerinin de misafiri olmuştur.

Kaliforniya'dan dönüşünde Patricia, Steven Spurrier’e Kaliforniya şaraplarının kalitesini büyük bir heyecanla paylaşır. Dönüşünden sonraki gün Steven kendisine Bourgogne bölgesinden beyaz bir şarap tattırdığında Patricia, karakteri asitli olan şarabı fazla asitli bulur. Steven, iki hafta Kaliforniya’da zaman geçirmiş olan Patricia’nın damağının buranın yemeklerine ve şarap stiline mi alışmasından endişelenir!

Amerika’nın Bağımsızlık Beyannamesi'nin 200. yılına özel L’Académie du Vin tarafından organize edilecek ve Yeni Dünya şaraplarının Fransa’da ilk kez bir tadımda görücüye çıkacağı organizasyonda mutlaka Fransız damak zevki de olmalıydı. Üreticiler, yazarlar ve işletmecilerin olacağı dengeli bir jüri ekibi arzu ediyorlardı. Ve öyle de oldu.

Ve karşınızda davet edilen ve tadımı yapan jüri...

Tanınmış bir şarap otoritesi, Pierre Brêjoux, Apellation d’Origine Controlêe (INAO) kurulunun genel müfettişi Michel Dovaz. Sonradan L’Académie du Vin’in şarap derslerini Fransızca veren ilk profesörlerden biri ve şarap üzerine kitaplar yazan oldukça saygın bir yazar olacaktır.

Claude Dubois-Millot, Guide Gault & Millau’nun satış direktörü ve Christian Millau’nun ağabeyi.

Odette Khan, La Revue du Vin de France’ın editörü.

Bordeaux doğumlu şef Raymond Oliver, 1948 yılından beri 3 yıldızlı Michelin restoranı Le Grand Véfour'un (hala Paris’in en iyi restoranlarından biri) sahibi.

Pierre Tari, Château Giscours’un (the Margaux 3rd Growth) sahibi, Association des Grands Crus Classés’nin genel sekreteri.

25 yaşında Paris’in genç sommelier’i olan Cristian Vannequé, 3 yıldızlı Michelin restoranı La Tour d’Argent’in baş sommelier’i.

Aubert de Villaine, Burgonya’nın en ünlü bağı Domaine de la Romanée-Conti’nin sahiplerinden ve direktörlerinden.

Jean-Claude Vriant, 3 yıldızlı Michelin restoranı Le Taillevent’ın sahibi.

Böyle bir tadım için sırada uygun bir yer bulmak vardı. L’Académie du Vin’in tadım odası bu organizasyon için oldukça küçüktü. Güne karar verilmişti:24 Mayıs! Interncontinental Hotel’in Yeme İçme Müdürü Ernst Van Dam, şarap mağazasının daimi müşterilerindendi ve kendisi harika bir teklifle gelmişti: Otelin zemin katında iç bahçeye açılan bir oda.

Son olarak tadım organizasyonun en önemli ve son kısmı, Kaliforniya’ya gidip son seçimi yapmaktı. 1975 Eylül’ünde Patricia’nın yapmış olduğu şaraphane ziyaretleri ve ön araştırma sonrasında vermiş olduğu listeden seçilecek 6 Chardonnay ve 6 Cabernet Sauvignon ile ilerlenecekti Fransa’da “butik” denilen küçük aile işletmelerine bakıldığı için listede Mondovai, Beaulieu veya Buena Vista gibi üreticiler yer almıyordu.

Paris yolundaki Kaliforniya şarapları şöyleydi:

San Francisco’nun 160 kilometre güneyinde bulunan Chalone bağlarının Burgundy’e benzer topraklara sahip olduğu kabul edilerek Chardonnay, Chenin Blanc, Pinot Blanc ve Pinot Noir üzümleri 1923 yılında dikilmiştir. Genç bankacı Dick Graff, 1965 yılında şaraphaneyi satın almıştır ve bir kaç sene içerisinde şarapları hem Julia Child hem de André Tchelistcheff tarafından övgüler almıştır.

Geçmişi Kaliforniya şaraplarının eski görkemli günlerine uzanan bağ ve şaraphane, 1880’lerde Alfred L. Tubbs tarafından kurulmuştur. Kırmızıları ile daha çok ünlü olan Montelena, “Prohibition” döneminde ayakta kalamaz ve 1972 senesinde Los Angeles'li avukat James (Jim) Barrett ve ortakları tarafından satın alınır. André Tchelistcheff’ın öğrencisi Mike Grgich ise şarap üreticisi olarak işe alınmıştır.

Stanford Üniversite’nde öğrenci olan David Bruce, 1961 yılında Los Gatos kasabasında 6200 metre yükseklikte Chardonnay ve Pinot Noir için mükemmel görünen iyi drenajlı kumlu topraklara sahip 40 dönümlük bir arsa satın alıyor. Hem bir teknisyen hem de bir deneyci olan David Bruce, şaraplarında çok az kükürt kullanır. Bu kükürt eksikliğinden ötürü şarapları, 1973 Paris Şarap Tadımı'na ulaştığında, uygun koşulları sağlayamadığından kusurlu bulunmuştur

Freemark Abbey’in geçmişi, Kaliforniya’nın ilk kadın şarapçısı Josephine Tychson adında dul bir kadının, mülkün bulunduğu yerde orijinal sekoyadan mahzenini inşa ettiği 1886 yılına kadar uzanıyor. Bugün en çok, ikonik Bosché ve Sycamore üzüm bağları da dahil olmak üzere, soylu bölgelerden klasik yapılı Cabernet Sauvignon üretimiyle tanınıyor. Şaraphanesi aynı zamanda bölgenin en kapsamlı şarap kütüphanelerinden birine de ev sahipliği yapıyor. Paris Tadımı'na hem kırmızı hem de beyaz şaraplarıyla birlikte katılan tek şaraphaneydi.

Mike Robbins, şarap tutkusu olan bir emlakçıydı. 1962’de St. Helena’nın kuzeyinde, küçük bir üzüm bağı ve şaraphanesi bulunan Viktoria döneminden bir ev satın alır. Sonradan da Chateau St. Clement olarak bilinmeye başlıyor. 1970’lerinden başından itibaren Chardonnay’leri düzenli olarak altın madalya kazanıyor.

Ciddi hedefleri olan yerli şarap üreticisi A.W. (Al) Baxter, Napa Vadisi’nin batı yakasındaki Veeder Dağı’nda 300 dönümlük arazi satın alır. 1972’de ekim süreci devam ederken, sonradan Chardonnay ve Pinot Noir üzümleriyle ünlenecek olan serin Carneros bölgesindeki Winery Lake bağlarından üzüm satın almıştır.

Şaraphane, Kaliforniya’nın Napa Vadisi’nin Stags Leap bölgesinde bulunuyor. Clos du Val’ın arkasındaki iki adam; John Goelet ve Bernard Porter, Fransız şarap işinin içine doğmuştur. Goelet, Barton et Guister'in kurucusu tüccar François Guestier'in soyundan geliyordu. Bernard Porter’in babası Château Lafite’in teknik direktörüydü. 1970’lerin başında John ve eşi, Fransız şarap endüstrisinin dar dünyasının dışında bir şaraphane kurmayı ve Fransız tarzı şaraplara olan sevgilerini dünyayla paylaşmayı hayal ediyor. Goelet, Bordeaux’dan genç bir şarap üreticisi olan Bernard Porter’ı dünyayı dolaşması ve onlara birinci sınıf Cabernet Sauvignon üretimine uygun en iyi bağı bulması için işe alır. İki yıllık araştırması sonrasında Porter’ın tavsiye ettiği iki bölge vardı; Kaliforniya’da Napa Vadisi ve Avustralya’da Victoria bölgesi. Goelet ve Clos du Val’de ortağı olarak çalışmaya başladığı Bernard, birlikte Napa’da ilk bağlarını dikerek Bordeaux stili şarapların üretimine başlamıştır.

Paris Tadımında hem kırmızı hem de beyaz şaraplarıyla birlikte katılan tek şaraphaneydi. Olgunluğu ve zarafeti sebebiyle seçilen %88 Cabernet ve %12 Merlot harmanının olgunluğu, tadımdaki genç kırmızılara karşı hiçbir avantaj sağlamamıştır.

2. Dünya Savaşı sırasında Joe Heitz, Kaliforniya’ya tayin edilir ve sonrasında burada kalmaya karar vererek UC Davis’te şarap programına katılır. 1951-1958 tarihleri arasında André Tchelistcheff’ye bağlı olarak Beaulie bağlarında çalışan Heitz, St. Helena’nın güneyinde ufak bir bağ ve bir şaraphane almak üzere buradan ayrılmıştır. 1965’te üzüm yetiştiricisi Tom May’in eşinin ismini verdiği Oakville’deki Martha bağındaki Cabernet Sauvignon üzümlerinden alır. Meşe fıçılarda beklettiği bu üzümlerden çok iyi sonuçlar alınca sadece bu bağlardan gelen üzümlerden yapılan bir ürün yaparak Martha bağlarının etikette vurgulandığı şişelerle satış yapmaya başlamıştır.

Bob Traves, 1967 senesinde mahzen görevlisi olarak Joe Heitz’e katılır. Ertesi yıl sahipleri emekli olduğunda hala faal durumdaki Mayacamas (bir zamanlar burada yaşayan Wappo Yerlilerinin dilinde “dağ aslanının haykırışı” anlamına gelen) şaraphanesini satın almıştır.

2300 rakımlı Monte Bello sırtına asmalar ilk kez 1890’larda dikilmiştir. David Bennion ve Stanford Araştırma Enstitüsü'nden üç arkadaşı 1959’da 80 dönümlük çiftliği satın aldığında geriye sadece 25 dönüm kalmıştı. Ortaklar bağları yavaş yavaş genişlettiler ancak profesyonel yardım gerekiyordu. Bennion’ın daha önceden tanıştığı Paul Draper, 1969'da onlara katılır ve hiç ayrılmaz. Draper, 1971’de “Cabernet üzümlerimiz 1971'de normalden biraz daha düşük şeker ile dengesine ulaştı ve şimdiye kadar görmediğimiz kadar zarafet ve incelikte bir şarap üretti” ifadesini kullanmıştır. Çok da haklıydı!

Stag Leap Wine Cellars 1973

Warren Winiarski, 1953'te İtalya'ya yaptığı bir ziyarette şarapla tanışmadan önce, Chicago Üniversitesi'nde yüksek lisans eğitimini tamamladıktan sonra profesör olma yolunda ilerliyordu. Bağbozumu sırasında Martin Ray şaraphanesinde bir hafta geçirmeden önce üniversitedeki dairesinde şarap yapmaya başlamıştır. Sonrasında Chicago'daki geleceğini bir kenara bırakarak, karısı Barbara ile üç küçük çocuğunu bir steyşın vagona bindirir ve 1964 yılında Lee Stewart’la Napa'daki Souverain Cellars’ta çalışmaya başlamak üzere yola çıkar. Oradan da Mondavi’de şarap üretim asistanı olarak çalışmak üzere taşınır. Stag’s Leap bölgesinde ilk bağını alır ve ilk Cabernet Sauvignon’unu 1970’te diker. Paris tadımında birinci gelen şarap, Stag Leap Wine Cellars’ın ilk rekoltesi 1973’tür.

24 Mayıs için her şey ayarlanmışken jüri üyelerinden ikisinin daha önce Kaliforniya şaraplarını tatmış olabileceği ve diğer jüri üyelerinin de Kaliforniya şaraplarına ön yargılı yaklaşabileceği Steven Spurrier’in aklına takılır. Tadımdan bir hafta önce ani bir kararla “kör tadım” yaptırmaya karar verir. Şarap dükkanından en iyi 4 Burgundy beyazı ile Cabernet Sauvignon ağırlıklı en iyi 4 Bordeaux şarabını bu kör tadıma dahil etmiştir.

Böylelikle Kaliforniya hasadı ile tadıma girecek Fransız şarapları da seçilmiştir:

Domaine Ramonet-Prudhon, Burgundy'deki Chassagne ve Puligny- Montrachet bağları boyunca uzanan beş Grands Crus’tan biri olan Bâtard-Montrachet bağında Chardonnay üzümleri yetiştiren Fransız şarap üreticisidir.

Joseph Drouhin, Beaune'daki en eski ve en saygın négociants éleveurs’lardan (üzümleri alıp işleyen veya şarapları alıp harmanlayarak kendi etiketi ile satan) biridir. Duvarlarla çevrili Clos des Mouches, portföylerinin amiral gemisidir.

Küçük Nuits-St.-Georges kasabası kırmızı şaraplar için neyse, Meursault köyü de beyaz Burgonya için odur; her ikisi de şarap içenler tarafından her şarap çeşidinin referans noktası olarak bilinir.

Puligny köyü, dünyanın en iyi beyaz şaraplarından bazılarını üretme konusunda haklı bir üne sahiptir ve Domaine Leflaive en saygın üreticidir.

15. yüzyılda kurulan Haut Brion'un Bordeaux'da eşi benzeri olmayan bir geçmişi vardır. Üzüm bağları Bordeaux şehrinin genişlemesiyle çevrelenir ve o zamandan beri bozulmadan kalır. 1935'te mülk, Fransız yanlısı Amerikalı bir finansçı olan Clarence Dillon tarafından satın alır. (Rivayete göre hava, diğer tercihi St. Emilion'daki Château Cheval-Blanc'ı ziyaret edemeyecek kadar sisliydi!), Clarence Dillon’un torunları mülkün sahipliğine devam ediyor.

Prestijli konuklarına kendi şarabını ikram etmek isteyen Baron Nathaniel de Rothschild, müzayedede Château Brane-Mouton’u satın almıştır. Mouton, 1855 Sınıflandırmasında Premier Cru Classé sıralamasına ulaşamıyor, ancak Deuxiéme Crus’nun en üstüne yerleşir.

1922’de Genç Baron Philippe de Rothschild, mülkün kaderini eline alır. Şatonun hak ettiği değeri kazandırmaya kararlıdır ve devrim yaratacak bir dizi önemli kararla şarap dünyasına damgasını vurmuştur. O zamana kadar şaraplar fıçılarla tüccarlara teslim edilirken, şişelenerek tüm üretimin şato etiketi altında satıldığı ilk Bordeaux şatosu olmasını sağlar. Baron Philippe’nin uzun mücadelesi sonucunda Château Mouton-Rothschild 1973 senesinde 1855 Sınıflandırmasında haksız olarak mahrum olduğu Premier Cru Classé statüsüne ulaşmıştır.

Bordeaux şaraplarının büyük tarihçisi Edmund Penning-Rowsell'e göre, St. Julien komünü “mükemmel Bordeaux” üretiyor.

St. Estéphe, güneyde Margaux, St. Julien ve Paullac ile Médoc’taki dört büyük komünün en kuzeyindedir ve ağırlıklı olarak Cabernet Sauvignon üzümlerinden en “güçlü” şaraplardan bazıları olarak kabul edilen şarapları üretiyor.

Kaliforniya şaraplarının yanı sıra L'Académie du Vin’in de tanınmasını istiyorlardı ancak Le Monde, Figaro ve Libération gazetelerinden veya L'Expres ve Le Point gibi haftalık dergilerinden şarap yazarlarını davet etmemişlerdi; çünkü tadımcıların paneli yeterince önemliydi. Patricia, L'Académie du Vin’de yakın zamanda şarap kursu alan Time dergisinden George Taber’i davet eder.

Taber’in ofisi hem tadım yapılacak otele yakındı hem de Amerikan şaraplarını deneyimlemesini istiyordu. George Taber, tadım günü oradaydı. Eğer George Taber o gün orada bu tadıma tanık olmasaydı ve hikayeyi 7 Haziran 1976 tarihli Time’da “Paris'in Yargısı” başlığı altında aktarmasaydı küçük maceraları muhtemelen hiçbir iz bırakmadan sona erecekti. Yıllar geçtikçe “Şarapta Devrim Yaratan Tarihi Tadım” tanımının ne kadar doğru olduğu ortaya çıktı!

Son olarak şarapların hangi sıra ile servis edileceği de şöyle belirlenmiştir: Her şişe Chardonnay 1-10 ve Cabernet 1-10 numaralandırılarak isimlendirilmiştir. Tüm şarap isimlerini ayrı kağıtlara yazıp katlanarak şapkaya atılmıştır. L'Académie du Vin’in stajyerinin şapkadan çekeceği sayı ile sıralama belirlenmiştir.

Herkes oturduktan sonra birkaç kelimeyle hoş geldiniz konuşması yapan Steven Spurrier, sadece Kaliforniya’dan Chardonnay ve Cabernet’leri tatmak yerine, okyanusun ötesindeki kadehlerle Fransız General Lafayette’in Amerika tarafında savaştığı Bağımsızlık Savaşı kutlamalarının bir parçası olarak Burgundy ve Bordeaux’dan benzer rekolteli şaraplar ile kör tadım yaparak karşılaştırmanın ilginç olacağını düşündüğünü açıklamıştır. Salonda mırıldanmalar olsa da bu öneri kabul edilir. Tadım şarapları, o zamanlar norm olduğu üzere 20 üzerinden puanlanıyordu. Ev sahibi olarak ne Patricia ne de Steven'ın puanları değerlendirmeye dahil edilmiştir.

Jüri şaşkındı. Kaliforniya şarabı olduğunu düşündükleri bazı şaraplar Fransız şarabıyken, Fransız şarabı olarak düşündükleri bazı şaraplar ise aslında Kaliforniya şarabıydı. Bu kafa karışıklığı Kaliforniya şaraplarının ne kadar iyi seviyeye geldiğini gösteriyordu. Önce beyaz şarapların sonuçları açıklanır:

Chateau Montelena 1973 (132)

Meursault-Charmes 1973 (126,5)

Chalone Vineyard 1974 (121)

Spring Mountain 1973 (104)

Beaune Clos des Mouches 1973 (101)

Freemark Abbey 1972 (100)

Bâtard-Montrachet 1973 (94)

Puligny-Montrachet Les Pucelles 1972 (89)

Veedercrest 1972 (88)

David Bruce 1973 (42)

Jüri üyelerinden hiçbiri bu sonucu beklemiyordu. Jüri üyelerinin bireysel puanları sonuçları daha da şaşırtıcı hale getirmiştir. Kaliforniya Chardonnay’leri Fransız muadillerini geride bırakmıştır!. Her jüri üyesi bir Kaliforniya şarabını birinci olarak derecelendirmişti. Altı jüri üyesi, Chateau Montelena'ya en yüksek notu vermişti. En iyi dört şaraptan üçü Kaliforniya şarabıydı.

Sıra kırmızı şaraplara geçtiğinde jürinin Kaliforniya mı yoksa Fransız şarabı mı tahminleri bu kez doğruydu. Ve son olarak kırmızı şarapların sonuçları da açıklanır:

Stag’s Leap Wine Cellars 1973 (127,5)

Château Mouton Rothschild 1970 (126)

Château Haut-Brion 1970 (125,5)

Château Montrose 1970 (122)

Ridge Monte Bello 1971 (103,5)

Château Léoville - Las Cases 1971 (97)

Mayacamus 1971 (89,5)

Clos du Val Winery 1972 (9.72)

Heitz Martha’s Vineyard 1970 (84,5)

Freemark Abbey 1969 (78)

Kaliforniya şarabı yine kazanmıştı. Stag’s Leap birinci gelirken ilk dört şarabın üçü Fransa’dandı. 1976'daki tadımdan sonra Kaliforniya şarabı haritada yerini aldı. Peki, sonra Kaliforniya’da neler oldu? Warren Winiarski mülkünü 2007'de 185 milyon dolara satmaya karar vermiştir. Montelena'dan Mike Grgich, son derece başarılı kendi şaraphanesi, Grgich Hills'i kurar. Philippe de Rothschild ve Robert Mondavi'nin ortak girişimi “Opus One”ın ilk hasadı sadece üç yıl sonra, 1979’de Napa Vadisi’nde yapılmıştır. Paris tadımından 20 yıl sonra, 1996'da, Chateau Montelana (1973), Chardonnay ve Stag's Leap Wine Cellars (1973), Cabernet Sauvignon şişeleri Smithsonian Ulusal Amerikan Tarihi Müzesi’nde yerini almıştır.

1976 senesi Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımsız bir Cumhuriyet olarak 200. yıldönümünü kutladığı yıldı. Ancak bu yıl, Amerika'da ve dünyada başka bir nedenden dolayı efsane oluyor: Yaygın olarak “The Judgement of Paris” olarak bilinen 1976 Paris Şarap Tadımı, artık şarap dünyasında devrim yaratması ve Kaliforniya’yı en iyi şarap üreten bölgelerden biri haline getirmesiyle tüm dünyada tanınan bir etkinlik haline gelmiştir.

Foto kaynaklar

**Steven Spırrier : https://www.decanter.com/wine-news/steven-spurrier-dies-wine-world-tributes-454555/

**Chateau Montelena: https://bestwineries.com/chateau-montelena-winery-in-calistoga/

**Freemark Abbey: https://www.napawineproject.com/freemark-abbey-winery/

**Stag Leap : https://www.napavalley.com/businesses/12708/stag-s-leap-wine-cellars